ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) Direktörü William Burns’ün, Ortadoğu’da yaşanan krize ilişkin son çarpıcı açıklamaları endişe yarattı.
Burns, Amerikan dış politika dergisi Foreign Affairs için kaleme aldığı “Ajanlık ve Devlet Yönetimi: Rekabet Çağı İçin CIA’in Dönüşümü” başlıklı makalede, “Ortadoğu’yu son 40 yıldır bu kadar karmaşık ve patlamaya hazır görmedim” ifadelerini kullandı.
İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan ise ABD yönetimine, “Herhangi bir saldırıya kararlı ve süratle yanıt vereceğiz” dedi.
Karşılıklı açıklamalar sürerken, ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Vekili Victoria Nuland ise Washington’ın, Türkiye’yi F-35 ailesine geri almaktan memnuniyet duyacağını söylemesi soru işaretine neden olurken, tartışma başlattı.
ABD ZEMİN HAZIRLIYOR
Uluslararası İlişkiler Uzmanı Prof. Dr. Hasan Köni, Ortadoğu’dan başlayarak, küresel savaşa evrilecek bir çatışmanın kapıda olduğunu belirtirken, “Burns’ün sözleri aslında, psikolojik altyapı oluşturmak için ortaya atıldı. ABD, İran üzerinden yeni bir çatışma planlarken, şimdiden bunun altyapısını oluşturup, ‘uyarmıştık’ imajı çizmeye çalışıyor. F-35 için ılımlı mesajlar da bunun için” dedi.
KRİZ SÜRECEK
Prof. Dr. Köni, savaş olasılıkları ve Türkiye’nin durumu hakkında ise şu görüşleri dile getirdi:
“ABD sürekli olarak, batılı müttefiklerine Ukrayna’ya yardım çağrısında bulunuyor. Trump, seçilirse ABD dış politikası ve kadrolar tümüyle değişir. ABD halkının önceliği göçle mücadele. Ancak Biden yönetimi kasım ayına kadar görevde kalacağından Ukrayna ve Ortadoğu’daki kriz devam edecek. ABD, İran’a müdahale konusunda da müttefiklerin dahil olmasından yana. Türkiye ve Katar, öne sürülmek istenen iki ülke. Nuland’ın ‘F-35 verebiliriz’ açıklamasını bu açıdan okumak gerektiğine inanıyorum. ABD önümüzdeki ilkbahardan itibaren S-400’leri bile sorun etmeden hem F-35 teslimatı, hem ekonomik destek açıklamalarında bulunabilir. İran ile Türkiye’yi karşı karşıya getirmek istiyorlar.
VEKALET SAVAŞLARI
İran olası bir savaşta Çin ve Rusya’dan destek yağacaktır. Nisan ve sonrasında bir takım olaylar gelişebilir. PKK’nın kış ortasındaki hain saldırısını, İsveç’in NATO üyeliği üzerinden okumak gerek. Türkiye, ne olursa olsun İran ile savaşa girmez ancak Ortadoğu’da vekalet savaşları yaşanacaktır.”
TUZAĞA ÇEKMEK İÇİN
Uluslararası İlişkiler Uzmanı Prof. Dr. Hasan Ünal ise CİA Direktörü Burns’ün kaleme aldığı yazıya ihtiyatla yaklaştığını belirtti.
Yazının bütün olarak ele alındığında Burns’ün; Ukrayna ve İsrail’e batı desteğinin devam etmesi gerektiğine işaret ettiğini dile getiren Prof. Dr. Ünal, şunları söyledi:
“Montrö’nün kaldırılmasına yönelik talep ve hemen akabinde F-35 konusundaki yumuşak mesajlar, Ukrayna ve İran konusunda Türkiye’nin tamamıyla ABD eksenine girmesi için ortaya atıldı. ABD’nin Ukrayna meselesi ve Karadeniz’de Türkiye’ye ihtiyacı var. Türkiye’yi yanlarına çekmek için eninde sonunda, F-35’leri de teslim edeceklerdir.”
“DÜNYA ATEŞ ÇEMBERİNE DÖNER”
Biden yönetiminin Türkiye’yi tuzağa çekmeye çalıştığını dile getiren Prof. Dr. Ünal, “Ancak Türkiye tuzağa düşmeyecektir. Direk olarak Rusya ve İran’ı karşımıza almak ekonominin tümüyle çökmesi anlamına gelir. ABD veya batının İran’a müdahalesi durumunda Türkiye çekimser kalır. NATO resmi olarak İran ve Rusya’ya müdahalede bulunacağını düşünmüyorum. Bu olursa, dünya ateş çemberine döner ve nükleer savaş felaketi yaşanır.” dedi.
